Een mitochondrion, enkelvoud van Mitochondira, wordt op Wikipedia omschreven  als

“een boon- of bolvormig celorganel, dat functioneert als energiecentrale van de cel. Een mitochondrion is meestal staafvormig en heeft een diameter van ongeveer 1 micrometer

Mitochondria

In het ingezonden plan voor de tiende Eo Wijersprijsvraag wordt een Mitochondrion beschreven als een energiewerkpleets geinitieerd door de overheid waar verschillende partijen samen investeren in lokale energieopwekking afgestemd naar lokale omstandigheden.

Het idee achter Mitochondria is dat verschillende aspecten van de energietransitie,  opwekking, opslag en consumptie van elektriciteit, samenkomen in diverse (landschappelijke) knooppunten die tezamen een smartgrid voor de gehele regio vormen.

In de knooppunten wordt elektriciteit die is opgewekt met zon en windmolens opgeslagen, lokaal gebruikt of verder gedistribueerd.  Belangrijk is dat de Mitochondria opgaan in het landschap.

De inzending geeft drie voorbeelden van mogelijke mitochondria die ingepast kunnen worden in het landschap van de Stedendriehoek.

 

EO_Wijer_0027

 

Stedelijke hof

In een stedelijke hof komen diverse duurzame energie aspecten samen, hoewel de opwek vooral zal plaatsvinden in gebouwgebonden PV zal de nadruk meer liggen op opslag van elektriciteit en gebruik. Hierdoor worden slimme toepassingen van park & charge en deelauto’s mogelijk. Door toepassing te maken van het nieuwe werken worden werk en wonen dichter bij elkaar gebracht. Het concept van een lokaal knooppunt wordt versterkt met  lokaal ondernemerschap in ambachten en fabrieken en lokale (voedsel)markten.

 

In het voorbeeld van de voormalige Auping fabriek in Deventer wordt ook aandacht geschonken aan ontspanning door sportvelden en horeca gelegenheden in de plannen te integreren.

 

Landschappelijk erf

De overgang tussen de Veluwe en de IJsselvallei geeft vanuit ruimtelijk oogpunt mogelijkheden voor nieuwe functies van de oude kleine agrarische erven. Door lokale opwekking van duurzame elektriciteit en warmte te introduceren worden deze agrarische erven multifunctioneel en krijgen ze een lokale functie. Duurzame energieopwekking zal plaatsvinden door biogas, biodiesel, warmteopwekking door middel van zonnecollectoren en elektriciteit van PV panelen.

De landschappelijke inpassing wordt mogelijk gemaakt door gebruikt te maken van groenwallen, houtwallen en bosranden. Natuurlijk zal dit alles een aanvulling zijn op de bestaande agrarische activiteiten.

 

De energieterp

Gesitueerd in de uiterwaarden van de IJsselvallei tussen Gorssel en Wijhe kunnen deze energieterpen meerdere functies vervullen. Naast het fungeren als knooppunt voor diverse energiestromen uit bijvoorbeeld biogas, hydro-elektriciteit en zonne-elektriciteit uit zonne-akkers van PV panelen. Behalve de functionaliteit als mitochondria in de smartgrid kan een energieterp ook als basis dienen voor recreatieve functies zoals watersport en overnachtingen.
EO_Wijer_0029

Conclusie

De kracht van de inzending van Mitochondria ligt misschien wel in het gedeelte wat je niet ziet, namelijk een smart grid voor de gehele regio. Wat de inzending van Mitochondria bijzonder goed aanpakt is het moment dat de smart grid, de energietransitie, het landschap en de inwoner raakt.

Mitochondria laat zien dat elk van deze contactmomenten tussen energietransitie en landschap danwel gebruiker om een andere (maat)oplossing vraagt. Mitochondria laat drie interessante concepten zien die een inzicht geven van hoe zo’n maatoplossingen eruit kan komen te zien. Vooral de energieterp is een interessant idee omdat het naast de vraagstukken van de Eo Wijersprijsvraag ook inspeelt op vraagstukken als klimaatadaptatie.

Behalve de inpassing in het landschap demonstreert het ook hoe de energietransitie gecombineerd of gekoppeld kan worden aan diverse bestaande en/of toekomstige activiteiten.

Meer info kan je hier vinden.