We moesten er vier jaar op wachten maar op 7 maart 2024 was het dan zo ver, ons eerste bezoek aan Material District. Een beurs volledig georganiseerd rondom alles wat met biobased bouwen te maken heeft. Vier jaar geleden zouden we er heen gaan, echter toen kwam COVID. Dit keer was er ook een uitdaging op medisch vlak. Want dit zou ook de eerste keer zijn dat een beursbezoek, letterlijk, ondersteund werd door krukken.
Circulair gebouw(d)
Voordat we uitweiden over de circulaire biobased bouwmaterialen die ik de Material District beurs te vinden waren, gaan we eerst wat aandacht besteden aan het beursgebouw. Want dat mag ook een mooi voorbeeld genoemd worden van circulair (ver)bouwen. Material District vond dit jaar namelijk plaats in het gerenoveerde Werkspoorkathedraal
Dit imposante gebouw met interessant lichtinval was een inspirerende omgeving voor een beurs over bouwmaterialen. Opmerkelijk was dat het gebouw verwarmd wordt door vloerverwarming. Indrukwekkend gezien het volume van het gebouw.
Biodegradeerbaarheid
Een belangrijk aspect bij het circulair maken van biobased bouwmaterialen is de mate van biodegradeerbaarheid. In wat simpelere woorden uitgelegd, hoe en op welke manier gaat het biobased materiaal weer terug in de natuur. Want niet alles was biobased is, is per definitie biologisch afbreekbaar.
Vaak speelt de gebruikte lijm, resin of coating hierin een cruciale rol. Onze ervaring die we hebben opgebouwd de afgelopen jaren is dat, hoe minder over circulariteit en/of de biologische afbreekbaarheid wordt gecommuniceerd, hoe moeilijker het product terug de natuur in terug gaat.
En die ervaring werd bevestigd op MaterialDistrict. Dat is niet zo erg, maar iets meer duidelijkheid is soms wel wenselijk. Ook vanuit het oogpunt van vergelijking van verschillende biologische bouwmaterialen
Beursvloer
Wat ons erg goed beviel aan de beursvloer van MaterialDistrict was het gedeelte waar alle standhouders voorbeelden van hun product konden etaleren. Erg prettig om op eigen tempo zelfstandig zonder aanspraak de materialen te kunnen ontdekken en voelen. Een pluim voor de organisatie.
Op de beurs kwamen we een oude bekende tegen, namelijk Rik Makes met zijn laatste artistiek project waarbij hij planten perst in het plaatmateriaal.
We kwamen een aantal nieuwe materialen tegen waar we binnenkort over zullen schrijven maar ook technieken die we al eerder zijn tegen gekomen, bijvoorbeeld op Dutch Design Week. Blijkbaar zijn sommige biobased bouwmaterialen moeilijk commercieel te ontwikkelen.
De economische uitdagingen van biobased bouwmaterialen
Vanuit de ontwikkelingen van Rik Makes en onze eigen ervaringen hebben we enig zicht op de economische uitdagingen voor ondernemers in de wereld van biobased bouwmaterialen. En het was in de shuttle terug naar de parkeergarage dat er een gesprek begon over deze uitdagingen. De conclusie van het gesprek was dat de grootste uitdagingen zijn certificering, schaalbaarheid en de daarmee gerelateerde uitdaging op financierbaarheid.
Certificering
De bouwwereld is een redelijk conservatieve wereld, met grote gevestigde belangen. En die belangen worden deels beschermd door wet- en regelgeving, ondersteund door certificering. Daarnaast is natuurlijk veiligheid een belangrijk aspect bij bouwmaterialen, zeker bij nieuwe materialen. Deze combinatie maakt dat het voor nieuwe innovatieve biobased bouwmaterialen moeilijk is om certificering te krijgen. En dat is essentieel om een alternatief te zijn voor aannemers en bouwers. Die willen immers zo min mogelijk risico’s hebben.
Het tweede probleem is schaalbaarheid. Nu is dat in het algemeen al een uitdaging in de ‘CleanTech’ sector, maar wanneer je afhankelijk bent van natuurlijke materialen wordt deze uitdaging alleen nog maar groter. Een van de observaties op MaterialDistrict was dat bij veel innovaties de schaalbaarheid een grote uitdaging gaat worden. En dat is voor een duurzaam bedrijfsmodel wel noodzakelijk.
Zoals gezegd, komt met schaalbaarheid ook de kwestie van financiering. De financiering van opschaling blijkt in de praktijk toch vaak een catch-22 situatie waarin de financier en de ondernemer op elkaar blijven wachten.
