Er gaat geen dag voorbij over we horen dat we de wereld volledig anders moeten inrichten. Alle kleuren van de regenboog in combinatie met het woord economie zijn al meerdere malen de revue gepasseerd. Het kan zo niet langer, het roer moet drastisch om, van lineair naar circulair, etc, etc. En hoewel dat allemaal leuk en aardig klinkt in volle zalen, Tegenlicht afleveringen of tijdens TedX talks blijkt het vaker wat lastiger gezegd dan gedaan. De vertaal slag van ideaal naar realiteit blijkt toch weerbarstiger. Gelukkig is niet iedereen daardoor afgeschrikt en zijn er genoeg mensen die hun idee willen verwezenlijken. Eén van die mensen is Rik Makes, een jonge ontwerper die graag zijn ideeën voor een betere schonere wereld wil realiseren. Maar ook, op ons verzoek, zijn ervaringen daarin met ons en jullie wil delen.
Landscape furnitures.
We kwamen Rik tijdens de 2018 editie van de Dutch Design Week op het spoor. Of beter gezegd, zijn twee projecten die op verschillende locaties stonden opgesteld. Bij een daarvan, Landscape Furniture, zagen we wel ‘markt’ potentieel. Maar of Rik dat ook zag wisten we niet want Rik zijn vader nam de honeurs waar bij dit project.
Gelukkig is daar nog altijd het oude visitekaartje en zodoende mochten enkele weken later van Rik een email ontvangen. En dat was het begin van een traject waarbij wij jullie graag willen meenemen in de ervaringen van Rik het afgelopen jaar. Want zoals vermeld in de inleiding, het gaat niet altijd over rozen.
Rik Makes, student af
Afgelopen jaar stond Rik dus met twee afstudeerprojecten op de Dutch Design Week. Deze projecten waren ook het symbool van de voltooiing van zijn Bachelor opleiding aan de Design Academy Eindhoven
En was de vraag tijdens de Dutch Design Week relevant, wat ga je nu doen? Ga je werken, ontwerpen, of ondernemen? Of misschien wel een combinatie.
Ontwikkeling: Driving Dutch Design
Gelukkig werd Rik in de keuze geholpen door de Dutch Design Foundation aangezien hij door de voorselectie kwam van het Driving Dutch Design programma. Dit is een programma van de Foundation, ABN AMRO en de Beroepsorganisatie Ontwerpers dat als doel heeft om talentvolle ontwerpers verder te helpen bij de professionalisering omdat:
“Over het algemeen zit ondernemerschap niet altijd in het bloed van de ontwerper. Zij denken van oorsprong niet commercieel en starten hun onderneming vaak zonder business plan, vanuit passie.”
Dus kiezen ze elke jaar rond december ongeveer 20 creatieve talentvolle ontwerpers die deel mogen nemen aan het elf maanden durende begeleidingsprogramma. In deze periode doen ze ervaring op in verschillende masterclasses op onderwerpen als marketing, financiering, en presentatie. Daarnaast krijgen ze ook een ABN AMRO-coach toegewezen voor de persoonlijke ondersteuning. Allemaal met als doel om de bedrijfsvoering te professionaliseren. Uiteindelijk wordt het trajact afgesloten met een presentatie tijdens het Drivers Pitch-Event tijdens Dutch Design Week.
Ondernemerschap
Zo’n ontwikkeltraject is natuurlijk hartstikke waardevol, maar daarmee komt je idee niet tot werkelijkheid. De handen moeten toch ook uit de mouwen. En dat heeft Rik ook gedaan. Was het TV meubel op de Dutch Design Week nog handmatig gemaakt in de garage van het ouderlijk huis, in de zomer van 2019 waren er al belangrijker stappen vooruit gezet. Tijd voor ons om naar Eindhoven af te reizen en persoonlijk kennis te maken met Rik en te vernemen hoe de eerste maanden als ondernemer waren verlopen.
Atelier
Een belangrijke wijziging ten opzichte van herfst 2018 is dat Rik nu samen met goede vriend en collega ondernemer Beer Holthuis een ruimte huurt in het Temporary Art Centre (TAC.NU) in Eindhoven. Deze “broedplaats voor culturele vernieuwing”, dat gevestigd is in een oud Philipskantoor, biedt nu onderdak aan 150 kunstenaars verdeeld over 80 ateliers.
En daar waar vroeger de administratie werd gedaan van het grote Philips conglomeraat staat nu de drukpers van Rik. Tweedehands natuurlijk, dat is wel zo circulair maar vooral goedkoper. Naast de drukpers vinden we de droogoven waar de geperste platen in worden gedroogd.
Machines
Dus waar nog geen jaar geleden Rik alles met de hand moest doen kan het persen en drogen van de platen nu machinaal. Een belangrijke vooruitgang dat Rik nu in staat stelt om te gaan beginnen met proefplaten te maken van verschillende materialen en uitvoeringen.
Het materiaal zelf, de grofheid van versnippering ervan en de dikte van de plaat hebben allemaal invloed op de eigenschappen van de geperste plaat.
Vandaar dat het atelier van Rik nu vol staat met bakken gevuld met versnipperd hennep- en strovezel, bamboe, aspergeloof, bladeren, tulpenbloemen en zelfs geheel versnipperde boeketten.
Op de gang van het atelier kwamen nog het TV meubel tegen dat tegenwoordig vooral fungeert als duurtester van het concept. Nu is er inderdaad een beschadiging zichtbaar op de foto. Dat is niet ontstaan door een fabricagefout maar doordat iemand per abuis dacht dat je er ook op kon zitten. Daar was het meubel niet op ontworpen.
Ondernemen & Ontwikkelen leidt tot Ontdekken
Na bezichtiging van het atelier van Rik en de rest van TAC.NU was het tijd om in het zomerzonnetje te praten over waar toe de combinatie van ondernemerschap en ontwikkeling samen kwamen. Meer specifiek, en dit is een belangrijk aspect, op welke markt ga je je met welk product richten. En dit klinkt heel simpel maar dat is een lastige vraag om te beantwoorden. Alles hangt binnen je bedrijfsvoering hangt daar mee samen.
Al snel kwamen we gezamenlijk tot de conclusie dat tussen de prachtige presentatie over circulaire economie en de vertaling ervan naar een ‘circulair’ bedrijfsmodel nog wel wat afstand zit. De vertaalslag van idee naar werkelijkheid blijkt toch best weerbarstig.
Nu is dat niet iets heel nieuws voor ons, daar we al zoveel voorbij hebben zien komen. Maar wel nieuw is dat we nu de mogelijkheid hebben om een jonge circulaire ontwerper, of moeten we zeggen ondernemer, te volgen in het traject naar de ontwikkeling van een circulair bedrijfsmodel.
En dat levert hele interessante gesprekken op met vooral veel vragen. Sommige kennis uit lineaire verdienmodellen zijn niet meer relevant, of moeten aangepast worden. En zelfs al heb je een circulair verdienmodel, het moet voorlopig toch nog weten te overleven in een lineaire economische speelveld. Want niet alle economische actoren zijn even veranderingsgezind als jij als ondernemer bent.
Dat alles maakt de casus van Rik interessant, en dan vooral welke keuzes er gemaakt zijn en worden.
Cirkel rond
Om de cirkel symbolisch te sluiten bezochten we nog het aspergeveld waar het loof vandaan kwam waar Rik de Landscape Furniture mee had gemaakt. Terug naar de plek en materiaal waar het allemaal mee begon. Daar kwamen we wel, bijna filosofisch, tot de conclusie dat op dit moment het TV meubel nog in de lineaire fase zit. De vraag is nu hoe met een professioneel verdienmodel de cirkel uiteindelijk gesloten kan worden.
Daar gaan we vast meer te weten over komen tijdens de aanstaande editie van de Dutch Design Week aangezien Rik een nieuw ontwerp presenteert. Zijn ontwerp wordt samen met de ontwerpen van de andere deelnemers van het begeleidingstraject tentoongesteld in het Klokgebouw. Wij gaan zeker een kijkje nemen want wij zijn wel benieuwd naar welk materiaal hij dit jaar heeft gebruikt.
